The study delivers important suggestions for improvement of external schoolevaluation.
Deze studie onderzoekt de externe schoolevaluatie door onderwijsinspecties in zeven landen: Nederland, Tsjechië, Zweden en de regio ’s Noordrijn-Westfalen (Duitsland), Catalonië (Spanje), Wales (Verenigd Koninkrijk) en Vlaanderen (België). Wat zijn de actuele tendensen? Info van uitgever Garant (incl. inhoudsopgave & voorwoord).
Met directe en participatieve observaties tijdens schoolinspecties werden de inhoudelijke, de organisatorische en de methodologische kenmerken van elk inspectiesysteem bepaald. Vervolgens werden de inspectiesystemen met elkaar vergeleken en getypeerd.
Ilse de Volder onderzoekt de black box van onderwijsinspecties in de praktijk vergelijkenderwijs. De eigen ervaring als inspecteur van de auteur kan hier goed aan hebben bijgedragen om de informatie boven tafel te halen, o.a. via participatieve observaties bij meer dan 20 inspecteurs in actie. Het levert veel informatie op voor verbetering door het leren van goede praktijken uit andere landen en is een belangrijke aanwinst voor ontwikkeling van effectiviteit en governance in het externe schooltoezicht. Ik hoop dat dit onderzoek zijn weg vind naar ieder die betrokken is bij ontwikkeling van extern schooltoezicht, omdat dit een sterke invloed kan hebben zowel op curriculum, didactiek als welbevinden van leraren en oop, en daarmee ook leerlingen. Marco Matthijsen, llm.
Opvallende conclusies:
“Het vooropgestelde en beoogde referentiekader zijn niet noodzakelijkerwijs identiek aan het referentiekader van de uitvoering… De veronderstelling dat een referentiekader weergeeft wat er in elke schoolevaluatie aan bod komt, is dus niet correct”.. ‘De veronderstelling dat outputindicatoren de kwaliteit van onderliggende processen weerspiegelt is niet steeds correct’.
“De inspecteurs hebben in alle systemen een essentiële inbreng…. We gaan in op de volgende aspecten 1) de professionele ruimte die inspecteurs al dan niet krijgen; 2) het profiel van de inspecteur; 3) de persoon of de eigenheid van de inspecteurs”
Ad 1: “Uit de samengebrachte inspectiepraktijk bleek duidelijk dat de concretisering van de schoolevaluatie op het mesoniveau in handen ligt van de inspecteur”. ‘Waar in de meeste landen schoolevaluaties door meerdere inspecteurs worden uitgevoerd, met veel onderling overleg om bevindingen aan elkaar te toetsen, wordt de controle in landen als Nederland alleen uitgevoerd’. “De inspecteur krijgt hier een grote verantwoordelijkheid om in een beperkte tijd, meestal een dag, een juiste inschatting te maken en een juist oordeel te geven”.
Ad 2: “In de meeste landen hebben inspecteurs ruimte onderwijservaring… Afhankelijk van de kwaliteitsbenadering maken in sommige landen heel wat juristen deel uit van het korps… De permanente vorming en de professionalisering van inspecteurs voor het uitvoeren van schoolevaluaties, blijkt erg verschillend te zijn”.
Ad 3: “Ongeacht zijn nationaliteit heeft elke inspecteur immers een persoonlijke eigenheid die uiteraard een impact heeft op de schooevaluatie”. ‘Uit eerder onderzoek van Ehren (2006 in Nl) bleek een duidelijke feedback en transparante verbeteringssuggesties cruciale elementen te zijn in het verbeteringstraject van scholen’.
Betrekken van externen bij schoolinspecties. “In de meeste landen vind een zekere demystificatie plaats van het inspectieonderzoek door de beschikbaarheid van referentiekaders op internet en via brochures”.
“Sommige landen gaan daarin verder zoals Wales. Een inspectie bestaat doorgaans uit twee inspecteurs, aangevuld met een peer-inspector (leraar of directeur van andere school), alsmede een nominee (senior teamlid)…. Voor de eerste functie is een verplichte opleiding bij de inspectie. Voor de tweede een online opleiding…. De inschakeling van peerinspectors is zeer ontwikkelingsstimulerend voor scholen, maar het is ook een win-win situatie voor de inspecteurs omdat ze zo voeling houden met de actuele onderwijspraktijk… De nominee neemt deel aan het proces van de schoolevaluatie. Enkel de bespreking van beoordelingen gebeurt niet in aanwezigheid van de nominee”. Meer info hierover op www.estyn.gov.uk
De plaats van leerlingen en ouders. Zweden bleek koploper in bevragen van leerlingen. “Elke schoolevaluatie start trouwens met een schoolrondgang die exclusief door de leerlingen begeleid wordt. Op een respectvolle wijze krijgen inspecteurs voeling met wat er leeft in de school, de troeven en de eventuele aandachtspunten die de kinderen zelf signaleren… Ook in Wales en Noordrijn-Westfalen worden leerlingen en ouders schriftelijk bevraagd. In Wales vinden gesprekken met kinderen plaats over hun welbevinden, mogelijkheden tot inspraak en aandacht voor ecologie in de school. In Noordrijn-Westfalen worden de opvallende bevindingen uit de schriftelijke bevraging voorgelegd aan een delegatie van ouders… Opvallend is de plaats die kinderen en ouders al dan niet in de systemen krijgen. Is het niet essentieel om kinderen een stem te geven bij de kwaliteitscontroles in scholen?”
Dit is slechts een weergave van de eerste conclusies. Meer informatie over de andere conclusies volgt in een volgende nieuwsbrief.